MICROFOON VAN DE MAAND AUGUSTUS 2023

De microfoon waar ik deze keer de schijnwerper op wil richten is de Philips LBB 9020/45, een dynamische richtinggevoelige microfoon, gemaakt van eind jaren 70 tot ongeveer midden 80er jaren.

Hij werd gepresenteerd als het topmodel, gebaseerd op Philips' jarenlange ervaring met microfoonbouw, en was bedoeld voor spraak en instrumenten, zowel voor in de studio als op het podium. Het element was vrij in rubber opgehangen, om bij gebruik in de hand contactgeluiden tegen te gaan. Volgens Philips had de LBB 9020 geen last van het proximity effect. De productie gebeurde bij AKG, in hun fabriek in München, West Duitsland.

De microfoon had eerst een grijze kunststof behuizing, die veel mensen meteen aan de bekende Sennheiser MD 421 deden denken. Philips presenteerde dat grijze model in twee versies: de LBB 9020/15, zonder schakelaars, en de LBB 9020/25, met aan/uit schakelaar en, aan de zijkant een verzonken muziek/spraak schakelaar, die werd afgedekt als de microfoon in zijn statiefklem zat.

Al snel volgde een zwarte uitvoering, alweer net als bij de MD 421, deze kreeg als typenummer LBB 9020/35, zonder schakelaars, en type LBB 9020/45 met schakelaars. De kabelaansluiting was een 3 polige DIN (Kleintuchel) schroef connector, later werd dit veranderd in een 3 polige XLR aansluiting.

Het ontwerp van de LBB 9020 is radicaal anders dan de MD 421: de klank wordt gevormd in de hermetisch afgesloten capsule, de behuizing speelt geen enkele rol, anders dan bij de MD 421, die baspoorten aan de achterkant heeft voor lage tonen, plus een bas versterkende pijp en een akoestische kamer in de behuizing.

Het geluid van de microfoons is helder en duidelijk, het frequentiebereik ruim: 60-18.000 Hz. In tegenstelling tot wat werd beweerd, heeft de microfoon wel degelijk een proximity effect, het is duidelijk hoorbaar bij gebruik dichtbij.

Dat kon ook haast niet anders, want er zijn eigenlijk maar twee manieren om een dynamische microfoon daarvan te vrijwaren: óf door middel van het door Electro-Voice gepatenteerde 'Variable D' systeem, waarbij in de behuizing een aantal openingen zijn aangebracht, op verschillende afstanden van het element, óf door gebruik te maken van 2 elementen, 1 voor hoge en een andere voor lage tonen (zie AKG D222). Dat laatste systeem werd ook gebruikt in de eerdere Philips LBB 9050.

AKG had met beide systemen ruime ervaring, maar de ontwerpers bij Philips dachten blijkbaar dat er een derde manier mogelijk was, waarbij er, dicht achter het element, meer openingen werden aangebracht. In de praktijk blijkt dat niet afdoende te werken.

Ondanks dat tóch aanwezige nabijheidseffect is de LBB 9020/45 een prima microfoon, die een warm geluid en grote spraak verstaanbaarheid levert. In Nederland werd hij onder andere in het parlement gebruikt en er zijn vintage liefhebbers die hem ook waarderen.

Raadselachtig is het eendere model LBB 9105/05, met dezelfde specificaties als de grijze LBB 9020/25; op zijn minst verwarrend, omdat die 'Made in Holland' was. Wie me uit kan leggen hoe dat zit, kan op mijn dank rekenen.

Het kan zijn dat in die tijd een Nederlandse microfoon de voorkeur had in het parlement. Tegenwoordig worden daar Neumann KM 184's gebruikt, hoewel de Microtech Gefell KEM 970 een betere keuze zou zijn.

Philips LBB 9020/45 Specs: afm. 180 x 40 x 50 mm, gewicht 250 grs. Aansluiting 3-polige din connector, Frequentie bereik 60-18.000Hz, Impedantie 200 Ohm, Gevoeligheid 1.75mV/Pa

Dit is een van de modellen die te vinden zijn in mijn boek Witnesses of Words. Meer informatie daarover is te vinden op: www.witnessesofwords.com